Westhoek.be
was erbij op de opening van de tentoonstelling van Willem Vermandere in het Hopmuseum
te Poperinge op woensdag 31 maart 2010.


Bart
Wemaere van de stad Poperinge leidde de diverse sprekers in.


Johan
Claerhout, voorzitter van de Vrienden van het Hopmuseum was de eerste spreker.

Hieronder
zijn toespraak:
"Proficiat Willem. Nog niet zo lang geleden was je
te gast in de Zevende Dag maar wij voelen ons nu in de Zevende hemel , want vandaag
is het de beurt aan Poperinge om je te feliciteren met je 70ste verjaardag. 2010
is zowaar het Vermandere-jaar aan het worden en ik voeg er in één
adem aan toe :'dat er nog veel Vermandere-jaren, die op een tiental eindigen,
mogen volgen.
Willem, we zijn echt blij dat je - ondanks je gevulde agenda
- hier bent.
Toen op één van de bestuursvergaderingen van
'De Vrienden van het Hopmuseum' het onderwerp 'Kunst op de Koer' weer ter sprake
kwam, werden de begrippen 'beelden, sculpturen, tekeningen, schilderijen' zo spontaan,
zo enthousiast met jouw naam geassocieerd. Maar haast onmiddellijk volgde
een ingehouden verzuchting van 'tja, Vermandere strikken
dit jaar?' Het
liet ons echter niet los. We zouden onze stoutste schoenen 'tatsen' en met onze
stoutste verwachtingen trokken we inderdaad naar Steenkerke
Zotcontent keerden
we terug. Je had niet "neen" gezegd.
In september vorig jaar dan
stapte je op een zondagnamiddag, als een Polderboer die met de zaaizak rond het
middel over zijn kouter stapt, de omtrek van deze koer af en op een bierviltje
in de cafetaria werden achteraf de eerste lijnen gekrabbeld. Wat later liep 2009
op zijn laatste benen en met een denderende Mistral over een besneeuwde Grote
Markt werd Poperinge tot 'Kei van een Stad' gepromoveerd. Op 20 januari werd in
de Atlantiszaal van het Stadhuis in aanwezigheid van schepenen en vertegenwoordigers
van betrokken diensten de geplande tentoonstelling van Willem Vermandere grondig
besproken. Als een Atlantis-shuttle schoten onze verwachtingen nu echt het zwerk
in. En dat er muziek in zat : Vermandere in concert, waarom ook dat niet ? Ja,
waarom geen dubbelslag in april?
Een paar vriesdagen later al zaten wij samen
met Bart Wemaere nog eens bij jou thuis, voor de kachel op de plek waar vroeger
het cafeetje was en waar de soldaten op de vloer dansten. Maar net voor ik dit
alles goed en wel besefte, schoot ik daar niet met één poot van
de stoel door een gat in die authentieke tegelvloer! En dat bij Willem Vermandere
! Beide, stoel en ik kwamen zonder enige averij en perfect vertikaal uit deze
uitschuiver maar toch flitste het even door mijn hoofd: 'man, je bent hier wel
een uniek stuk historisch erfgoed aan het molesteren'. Willem, het pintje smaakte
heerlijk, we kregen van jou de volle medewerking, je leidde ons naar je atelier
en naar het kerkje aan de overkant en we voelden dat je graag weer eens naar Poperinge
zou afzakken. Nog meer zotcontent dan de eerste keer keerden we terug.
En
nu is het zover, dames en heren, twee maanden lang geeft de ruime inkomhal van
het HM onderdak aan een selectie schilderijen en tekeningen van Willem Vermandere.
De binnenkoer, waar ooit eens één van zijn Titanen neergepoot werd,
vormt het decor voor een tiental beelden, de ene monoliet wat monumentaler dan
de andere, maar allemaal ontsproten uit de verbeelding van de kunstenaar. De verbeelding,
of mag ik het jouw 'niet leeg te kappen steengroeve' noemen, Willem ? En of hij
zijn mythische schepsels, gekapt uit Bourgondische kalksteen 'Titanen' noemt,
of zijn houtsculpturen 'Groeisels' en zijn ijzers 'roestige engelen' of Organoïden',
bij Vermandere gaat niets boven de verbeelding. Dat iedereen die hier passeert
of hier eventjes weg wil dromen, zich ook maar op zijn verbeelding laat meedrijven.
Meer hoeft niet.
Maar er is wel meer. Vermandere is immers een veel-voud
van zichzelf. Hij is ook de West-Vlaamse troubadour, de woordkunstenaar die poëzie,
zang en muziek weet te harmoniëren. En als wij mogen aannemen dat goede wijn
verbetert met de jaren, dan moet het concert van Willem en zijn muzikanten op
24 april wel een 'grand cru septentenaire première classe' worden! Aan
u, dames en heren, zou ik zeggen, wie nog geen ticket heeft, wacht niet lang meer.
Om het u gemakkelijk te maken, hebben we zelfs hier een verkoopspunt ingericht.
De Vrienden van het Hopmuseum - en wie dat nog niet is, die kan het nog altijd
worden - krijgen zelfs een voordeeltarief.
Willem, ergens moet ik iets gelezen
hebben in de zin van : Vermandere kapt en schildert, tekent, snijdt en drukt lino's
en af en toe exposeert hij
als 't past en
als ze 't schône
vragen'. In het begin had ik het al over onze 'zevende hemel'. Enkele weken geleden
was je in de 'voetbalhemel' van Manchester United en
genoot je van een
stevige Guinness. Willem, geniet straks maar van onze streekbieren. Wij heffen
het glas op jouw gezondheid. Santé
Dank aan Johan Claerhout voor
het doorsturen van zijn welkomstwoord.

Er
was veel volk in het Hopmuseum voor deze opening.



De
organisatie was een beetje verrast geworden door de meer dan 150 mensen die naar
de opening kwamen.

Schepen
Marleen Baelde was de volgende spreker. Ook zij was zo vriendelijk ons de tekst
van haar bevlogen toespraak door te sturen.
"Jullie zijn van harte
welkom op de officiële opening van de tentoonstelling Expo in het museum
en op de koer met werk van Willem Vermandere. Een tentoonstelling die er gekomen
is onder impuls van de vzw vrienden van het hopmuseum. Binnen hun vereniging is
er plaats voor alle soorten mensen:
Blije en minder blije
Optimistische
en minder optimistische
Vlijtige en minder vlijtige
Serieuse en minder serieuse
Preuse
en minder preuse
Jonge en minder jonge
Landelijke en minder landelijke
Niet
getrouwde en getrouwde
Met kinderen en zonder kinderen
Allenstaanden en
samenwonenden
courageuse en minder courageuse
Katholieke en minder katholieke
Creatieve
en minder creatieve
Ja Johan, Bertin en Johan als bestuur willen jullie
niet alleen bijdragen tot de groei, ontwikkeling en uitstraling van het Hopmuseum
Poperinge, en meewerken aan de studie, behoud en ontsluiting van het erfgoed verbonden
aan de hopteelt en hopverwerking, maar willen jullie aan jullie leden een boeiend
programma aanbieden met voor elk wat wils zodat ieder lid zich thuis kan voelen
binnen jullie vereniging vrienden van het hopmuseum. Met jullie uitnodiging van
Willem Vermandere worden we weer eens overtuigd dat vriend zijn van het hopmuseum
een meerwaarde kan betekenen in ons leven.

Met
de tentoonstelling expo in het museum en op de koer met werk van Willem Vermandere
komen we terecht in een wereld van creativiteit. Mogen proeven van elkaars creativiteit
maakt ons leven aangenamer. Wij gebruiken dat woord in onze maatschappij gewoonlijk
voor genieën of kunstenaars, terwijl creativiteit iets alledaags, iets heel
gewoons is.
Het is de creativiteit van het werkelijke leven, het echte
leven.
Je bent creatief als je een goed geschenk hebt gevonden voor iemand
waarvan je houdt.
Je bent creatief als je je uitleeft in je werk of in je hobby.
Je
bent creatief als je iemand blij kan maken.
Je bent creatief als je iemand
kan troosten.
Je bent creatief als je met succes met een moeilijk mens onderhandeld
hebt.
Je bent creatief als je iedere maand kunt rondkomen met een vervangingsinkomen
of als je al je rekeningen betaald krijgt in minder goeie momenten.
Je bent
creatief als je je zorgen en angsten van je kan zetten en vol vertrouwen passende
beslissingen neemt.
Je bent creatief als je de wereld dient en in het leven
staat op een manier die jij belangrijk vindt.
Iedereen ontvangt bij de geboorte
de gave van de creativiteit.
Je hebt een innerlijke schat aan intuïtie,
wil, vreugde kracht, die je creatieve bron kan zijn.
Als je je eigen creativiteit
gezocht en gevonden hebt, kan je ze ook zien bij anderen en helpt het je om je
gemeenschapszin te tonen.

Het
is voor ons allen een voorrecht Willem Vermandere in ons midden te mogen hebben
vanavond. Willem net je omgang met jouw krachtige creatieve bron bepaalt dat je
de Willem bent in alle betekenissen die je hebt in de buitenwereld.
In een
interview ter gelegenheid van je 70ste verjaardag las ik dat kunstenaar zijn voor
jou oa betekent dat je een opdracht hebt om te helpen verlies een plaats te geven,
om een beetje zuurstof te geven, soms met beelden, soms met muziek. In deze opdracht
slaagde je ook in mijn leven.
Willem, morgen 1 april is het 5 jaar geleden
dat mijn zuster overleed. In 2000 kreeg zij voor haar moedertjesdag je boek 'Thuis
en nog veel verder', het boek dat jij schreef en uitbracht ter gelegenheid van
jouw 60ste verjaardag. Net zoals ze kon genieten van jouw muziek was ze indertijd
heel enthousiast over dit boek. Om haar te typeren in haar afscheidsviering kozen
wij uit jouw instrumentale muziek van je CD 'Op den duur'. Je boek kreeg ik van
haar kinderen en het heeft voor mij een bijzondere betekenis. Willem, het lezen
van dit boek heeft me toegelaten om in het kader van je expo in het museum en
je optreden in Poperinge dat er aankomt op 24 april, een poging te doen om jou
en je creativiteit te begrijpen en hierbij een aantal fragmenten te citeren.
Willem
van Marcel van Wagenmakers, waarvan 't zieltje en 't lijfje verenigd werd in 't
dorp langs de Leie in 't begin van februari van 't jaar veertig. Willem Arthur
van de Striepestraat, het kind dat volgens de voorspellingen en heilwensen wagenmaker
en muzikant zou worden zoals zijn vader. Willemtje die als vanzelfsprekend klarinet
leerde blazen in de tijd dat muzikant worden in 't dorp betekende dat je in een
hogere levensvorm terecht kwam, een mens van een andere intensiteit, een cultuurmens
met een uniform met koperen knopen de geheimtaal kennende om een instrument te
bespelen.
Willem, creatief zijn dat is voor jou rusteloos zijn, dat is dwarsliggen,
dat is in de vreemdste potjes roeren, dat is van alles door mekaar mengen, dat
is van een mislukking iets vruchtbaars maken, dat is de twee tegenstrijdige, tegenwerkende
wezens die binnen je vel wonen uit mekaar houden en een levenskans geven, dat
is een symboliek zoeken en vinden in de gebeurtenissen om je heen. Willem je bent
gelukkig zolang je dagen aan elkaar kan zingen en kappen.
Een liedje maken
dat is voor jou als vissen, soms heb je beet, dan moet je heel langzaam binnenhalen,
niets overhaasten en teksten laten rijpen. Een beeldhouwer moet vooral veel instinct
hebben maar moet niet onmondig zijn, hij mag ook een man van het woord zijn.
De
steenkapper mag af en toe wat mediteren, zijn gedachten formuleren ook al moet
een beeld iets onzegbaars zijn. Je voelt je rijk als je met de stenen die je hebt,
kan maken wat je wil, en al werkend het beeld een inhoud laat krijgen.
Het
schone alaam, waarvan je als kind leerde dat het heilig is, is jouw beste bondgenoot,
het zijn verlengstukken van je handen en je lijf waarmee je de zware blokken uit
de schoot van moeder aarde tot leven wekt. Je gaat op in het schone ambacht, beleeft
er plezier aan en verrijkt het met je ziel.
Willem laat voortdoen het mooiste
werkwoord van je leven blijven. Voortdoen met stofwolken boven de Westhoek de
lucht injagen, voortdoen met de ziel uit je lijf zingen. En wij, wij doen voort
met te geloven in de manier waarop Willem van Marcel van Wagenmakers, met zijn
teveel aan energie, met zijn groot hart ook voor ons Poperingenaars kunst pleegt."
Dank
aan Marleen Baelde voor het doorsturen van haar tekst.


En
dan was het de beurt aan de kunstenaar uit Steenkerke, het kleine dorpje nabij
Veurne.


Hij
las de tekst voor uit de mooie brochure die iedereen had gekregen:
"Die
hoppe heeft alles met bier te maken, en ge moogt het weten ... ik ben een bierdrinker.
Zo heb ik me gemakkelijk laten bedwelmen om te exposeren in dit majestatische
hoppemuseum (in een wijnmuseum werd ik nog nooit uitgenodigd!).
Een schone
plek in de stad, een gastvrij huis en 'goe volk'. Elk zegge't voort!
De
stenen zullen zich twee maanden lang goed voelen op deze binnenkoer. Er is ruimte
en geborgenheid en er passeren dagelijks massa's mensen. Passant, wees maar niet
bang, leg maar gerust uw handen op die stenen schouders. Van dichtbij zult ge
't zien ... witte Bourgondische kalksteen en grijze Belgische 'calcaire de la
Meuse'. Ze mogen een paar maanden in Poperinge staan dromen van een warme zomer.
Dan keren ze terug naar Steenkerke waar ze wonen.
Wat zijn dat voor beelden?
Wat betekenen die gestolde gebaren? Zijn dat mensenwezens die nog niet helemaal
geboren zijn? Wat staan ze daar te hunkeren? Hunkeraars! Zo moogt ge ze noemen.
Hunkeraars naar wat? Dat weet de beeldhouwer zelve ook niet. Hij heeft ze gekapt
uit brute blokken. Zijn handen, zijn hamer en zijn beitels weten het, maar hijzelf
weet het niet.
Daarbinnen zijn lange muren om tekeningen en prenten te
hangen. Kijk maar en lees maar wat daar geschreven staat. Er staan ook enkele
houten en ijzeren beelden. Het lijken wel totems van een verre beschaving en diepzeeduivels
uit de donkerste krochten van mijn verbeelding.
Stel maar niet te veel
vragen. Wanneer doe je dat, en hoe lang werk je daaraan? En waarom maak je zulke
vreemde wezens? Kijk maar naar de wolken meneer, en kijk naar de hopperanken madame.
Kinderen luister naar 't gezang van de vogeltjes. 't Zal nog een eeuwigheid kosten
om alles te begrijpen en dan nog!"

Daarna
speelde hij nog een stukje muziek.


Schepen
Marleen Baelde overhandigde een mand met streekbieren aan Willem Vermandere.

Nadat
Bart Wemaere de praktische gegevens van de rondgang had uitgelegd, konden we naar
buiten en terug naar binnen.

Enkele
beelden op de binnenkoer.






Een
hommelbier of Poperings Nunnebier liet iedereen zich wel smaken.



Er
werd druk bijgepraat.

Rechts
herkennen we Herman Degryse, de vroegere conservator van het Hopmuseum. Nu is
hij aan de slag in het Bakkerijmuseum te Veurne.




Niet
aleen beelden maar ook veel houtskooltekeningen worden tentoongesteld.



Een
houten beeld.




Ook
enkele ijzeren beelden.





Proficiat
aan allen die hebben meegewerkt aan deze mooie realisatie.
De tentoonstelling
kan doorlopend bezocht worden van 1 april tot 20 juni 2010 in het Hopmuseum, Gasthuisstraat
71, 8970 Poperinge. De toegangstickets tot het museum (5 EUR) geven ook recht
tot een bezoek aan de expo.
Meer info op www.hopmuseum.be.
Foto's
en teksten die niet voldoen aan deze voorwaarden zullen systematisch geweigerd
worden.