Wippehoekbos Woesten - Alle info op westhoek.be

Je was erbij > Overzicht

Dag van de natuur: aanplanting van speelzone Wippehoekbos - Woesten - 21/11/2009

Op zaterdag 21 november werd tijdens de Dag van de Natuur in Woesten, een deelgemeente van Vleteren, de aanzet gegeven voor de beplanting van een speelzone in het Wippehoekbos. Het terrein voor het speelbos, dat langs een insteekweg van de Burgweg in Woesten ligt, is een akkerlandperceel van 3,9 hectaren. Er werden 1.125 bomen en struiken aangeplant door vrijwilligers. Het ontwerp voor het speelbos is opgemaakt door de Vlaamse Landmaatschappij (VLM). De jeugdraad van Vleteren gaf eerder haar instemming voor het project. Deze plantactie was een samenwerking tussen de gemeente Vleteren, de VLM, het ruilverkavelingscomité Woesten, het MOS-team 'Onze Ark' en De Lovie.
Westhoek.be ging langs voor enkele foto's.
De organisatie had gezorgd voor een goede bewegwijzering zodat we het gemakkelijk vonden.
Zicht op het nieuwe terrein waar diverse heuvels werden aangelegd om het de kinderen binnen enkele jaren naar hun zin te maken.
Een van de afwateringskanalen.
Zicht op de parkeervoorzieningen.
Enkele jaren geleden werd reeds 10 hectare ingericht als bos.
Een kaartje van het bos. Klik op de afbeelding voor een grotere weergave.
Een detail van de nieuwe zone. Klik op de afbeelding voor een grotere weergave.
Spaden en handschoenen liggen erbij. Wellicht is het planten gedaan.
Enkele van de kinderen die meegewerkt hadden.
Er werd koffie en warme chocolade geserveerd.
En je kon er ook Sinterklaaskoeken krijgen.
Enkele kinderen plaatsen zich voor de foto.
En ze staan er allemaal.
Schepen Stephan Mourisse was de eerste spreker. Hij had het over de voortreffelijke manier van inspraak die de gemeente en jeugdraad hadden gekregen bij de realisatie van het Wippehoekbos.
Behoorlijk was belangstelling in het gelegenheidstentje.
Proficiat !
Frank Debeil van de Vlaamse Landmaatschappij was de tweede spreker.
"Beste aanwezigen,
Mag ik jullie op mijn beurt, namens het ruilverkavelingscomité Woesten en de Vlaamse Landmaatschappij, welkom heten op deze afsluitende persconferentie van de Dag van de Natuur. Hier op deze plek, in de ruilverkaveling Woesten, hebben we vandaag met een groep vrijwilligers een deeltje van de toekomstige speelzone van het domeinbos Wippehoek aangeplant.
Voor mijzelf heeft de Dag van de Natuur een wel heel bijzondere betekenis. Samen met enkele mensen uit de regio Tielt was ik medegrondlegger van deze "doedag", die ondertussen in heel Vlaanderen wordt georganiseerd. Het opzet van de Dag van de Natuur was, en is nog steeds, om zo veel mogelijk vrijwilligers actief te laten meewerken aan natuur- en landschapsbeheer in het landelijk gebied. Voor mij was het vandaag de 31e keer op rij - dat ik, ditmaal met de spade in de hand, meewerkte aan de Dag van de Natuur.
Het was en is nog steeds mijn overtuiging dat het aanplanten van bijv. een nieuwe knotbomenrij niet enkel voor de natuur een goede zaak is, en dus bijv. het steenuiltje ten goede komt, maar dat dit ook een belangrijke bijdrage levert aan de landschappelijke kwaliteit en de belevingswaarde van het landschap. En ook daar is er behoefte aan. Dit zien we duidelijk op zonnige zondagnamiddagen, wanneer een belangrijk deel van de bevolking op de fiets springt om actief te genieten van het landschap (en en passant uiteraard ook van een of andere drankgelegenheid).
Het plantproject van deze namiddag, hier in Woesten, heeft betrekking op een 4 ha groot toekomstig speelbos dat binnen een aantal jaren het "habitat" wordt van de spelende jeugd van Vieteren. Er is hier resoluut gekozen om niet de natuur maar de mens - het kind - centraal te zetten. Dat een dergelijk project wordt uitgevoerd in het kader van de ruilverkaveling hoeft u niet te verwonderen. Wij zijn er al jaren van overtuigd dat ruilverkaveling zich heeft aangepast en geëvolueerd is van een sectoraal landbouwinstrument naar een meer eigentijds instrument voor plattelandsinrichting. De landbouw is prioritair gebleven, maar bij de inrichting van het landelijk gebied gaat ook aandacht naar natuur, landschap, recreatie en erfgoedwaarden.
Zo zijn in de ruilverkaveling Woesten nogal wat nieuwe recreatieve paden aangelegd en verspreide landschappelijke beplantingen uitgevoerd. Voor deze laatste is een beheerplan in opmaak, zodat na de waarborgperiode het beheer van de beplantingen is verzekerd. De coördinerende rol van de regionale landschappen West-Vlaarnse Heuvels en IJzer en Polder, en de financiële ondersteuning van de Provincie West-Vlaanderen, zijn toonaangevend in Vlaanderen. Zonder deze steun zou de klus voor de kleine Westhoekgemeenten wellicht moeilijk te klaren zijn.
De ruilverkaveling Woesten is ook de eerste West-Vlaamse ruilverkaveling waar op grotere schaal aan landschapsherstel is gedaan via herbebossing. Immers, tot een 100-tal aar geleden waren de zware kleigronden in het deel van de ruilverkaveling tegen de vallei van de Poperingevaart bedekt met bos. Dit is de zone waar we ons nu bevinden. Een belangrijk deel hiervan sneuvelde al in de Eerste Wereldoorlog.
Ruim 15 ha landbouwgronden werden door de ruilverkaveling toebedeeld aan het Agentschap voor Natuur en Bos. Behalve de gronden langs de Poperingevaart, die ingericht zijn en natuurgericht beheerd worden als valleigrasland, zijn de meeste gronden in de loop van 2007-2008 bebost. Op de Dag van de Natuur van 2007 werd er hier reeds een aanzet gegeven van de aanleg van het domeinbos Wippehoek. De bebossing zelf gebeurde met middelen van de ruilverkaveling.
Voor de bebossing van een grote akker van ruim 4 ha die aansluit op het Wippehoekbos werd nog even getemporiseerd. De aanleg van een speelbos was eerder voorzien in de Beukenhoek ten noorden van Woesten. Toen bleek dat het toekomstige speelbos wel eens zou kunnen worden afgesneden van het dorp door de aanleg van de nieuwe weg leper-Veurne, werden de plannen opgeborgen.
Het Wippehoekbos vormde mogelijks een alternatief. Het Agentschap voor Natuur en Bos was als eigenaar-beheerder snel gewonnen voor een gedeeltelijke functiewijziging en de bal ging aan het rollen. Het voorstel van inrichting van een speelzone in een deel van het toekomstige, openbare domeinbos Wippehoek werd voorgesteld aan en goedgekeurd door de gemeentelijke jeugdraad van Vleteren op 24 febr. 2006.
Het ontwerp werd opgemaakt door de Vlaamse Landmaatschappij in de loop van de maanden mei-juni 2007. Hiertoe werd voor de betrokken doelgroepen op 4 mei 2007 een brainstorm georganiseerd. Na een inspirerend bezoek aan de speelzone van het Tortelbos in leper, mochten de jeugdverenigingen, de school van Woesten en vertegenwoordigers van de gemeente, ANB en het Regionaal Landschap West- Vlaamse Heuvels zelf een speelbos van hun dromen op plan uittekenen. Op basis van hun input maakte de VLM een voorontwerp op dat de belangengroepen opnieuw konden becommentariëren. Dit proces noemt men "participatief' ontwerpen. Ook voor ons was dit een - achteraf gezien - geslaagd experiment.
Wat het resultaat is geworden, kunnen jullie duidelijk zien aan de overkant van de straat. Bij de uitbouw van de speelzone is gewerkt met de elementen water en reliëf. In het planconcept van de speelzone is de bestaande centrale afwateringsgracht uitgebouwd als hoofdstructuur. Het element water werd versterkt door de gracht op verschillende plaatsen te verbreden. Over deze waterstructuur slingert zich een nieuwe reliëfstructuur die gevormd wordt door een twee meter hoge berm die op drie plaatsen uitmondt in een hogere speelheuvel van 3 à 4 m. Deze heuvels zijn omgeven door water en verwijzen naar de kenmerkende historische hoeven in de streek met omwald opper- en neerhof . Vandaag is dus een deeltje van het speelbos aangeplant. Nadat de resterende beplantingen straks zullen uitgevoerd worden, zal een afwisseling van open en gesloten zones leiden tot de nodige variatie. In de groenstructuur zullen we drie grote open ruimtes herkennen. Ze doen dienst als verzamel- en speelruimte. De grote open ruimte aan de ingang fungeert mede als ontvangstzone en krijgt een intensiever maaibeheer zodat er o.m. ook balspelen kunnen plaatsvinden. De andere open ruimtes zullen extensiever worden beheerd.
In de berm ter hoogte van de speelheuvels zijn enkele speelbuizen aangebracht. Alle overige infrastructuur zoals bijv. de brugjes en ook het bijhorend meubilair zoals banken, hutten en de ontvangstconstructie, zullen pas geplaatst worden tegen de opening van het speelbos. Die is voorzien ergens tussen 2015 en 2018.
De aanplanting van vandaag vormt dus geen aanzet tot openstelling. De beplanting in het 4 ha grote speelbos moet zich immers eerst kunnen ontwikkelen. Het is nog lang, en ik weet dat de jeugd van Vieteren wellicht reeds zit te popelen, maar ik nodig jullie nu reeds uit voor de officiële openstelling van de speelzone in het domeinbos Wippehoek over pakweg een 8-tal jaar. Voor de gemeente Vieteren zal dit alvast een belangrijke meerwaarde betekenen.
Tot slot, aan de provincie West-Vlaanderen wens ik nog veel succes met de coördinatie op provinciaal niveau van de Dag van de Natuur. Mijn persoonlijk objectief is 50 jaar ononderbroken deelname; als me dat lukt, zal ik de gezegende leeftijd van 70 jaar hebben bereikt. Nog 19 jaar te gaan ... Bedankt en nog een fijn weekend"
Gedeputeerde Jan Decorte was de laatste spreker van de namiddag.
"Geachte aanwezigen,
Op deze Dag van de Natuur nemen niet alleen in Vleteren, maar op heel wat plaatsen in West- Vlaanderen vele vrijwilligers samen de werkhandschoen op voor meer natuur in hun buurt. Maar liefst 80 natuuractiviteiten, verspreid over 47 gemeenten, vinden zo vandaag en ook morgen plaats in onze provincie. Werken gaande van het planten van bomen en struiken, over het knotten van wilgen, het maaien van riet en grasland, het snoeien van hoogstamfruitbomen, tot het onderhouden van wandelpaden en herstellen van omheiningen. Een veelheid aan acties die allemaal tot doel hebben om de West-Vlaamse natuur een handje toe te steken.
Over dat handje toesteken wil ik het eerst even hebben.
De Dag van de Natuur zet in de verf dat natuur geen verhaal is van de zaken op hun beloop laten, maar dat er echt wel gewerkt en 'beheerd' moet worden om de natuur te behouden. Natuurbeheer als menselijke tussenkomst is niet alleen nodig als herstelmaatregel, maar ook ontzettend hard nodig om meer verscheidenheid, ofwel biodiversiteit, te bekomen. Dit is van belang voor de bescherming van typische West-Vlaamse soorten die het moeilijk hebben of zelfs met uitsterven bedreigd zijn. Op de Dag van de Natuur, maar ook via verschillende andere initiatieven doorheen het hele jaar, bouwt de Provincie samen met vrijwilligers en lokale partners mee aan de specifieke leefomgevingen en condities die deze soorten nodig hebben om te kunnen overleven.
Zoals u wellicht wel weet maken vele handen licht werk.
In West-Vlaanderen zijn er heel wat organisaties, elk met hun eigen rol in het ganse Dag van de Natuur-verhaal. Ik overloop ze kort even:
De gemeentebesturen hebben op heden een centrale taak. Lokale milieu-, groen- of technische diensten fungeren als schakel tussen vrijwilligers en overheid. Gemeenten leveren dikwijls mogelijke projecten aan (zoals de inrichting van een gemeentelijke groenzone), maar staan evengoed in voor het vrijmaken van wegen, het voorzien van materiaal en een werfkeet, tenten en tafels, en zelfs het inzetten van personeel tijdens de werken, ... Kortom, het lokale bindmiddel tussen de verschillende partijen.
In sommige regio's zijn er ook regionale landschappen actief. We hebben er vandaag drie in West-Vlaanderen: Het regionaal landschap Houtland, het regionaal landschap IJzer en Polder en hier in Vleteren het regionaal landschap West-Vlaamse Heuvels. Een regionaal Landschap is een organisatie, actief rond draagvlakverbreding voor natuur, maar ook rond actief landschapsherstel (aanleg van poelen, houtkanten, hagen, dreven en boomgaarden, ... ). Hun rol situeert zich in het aanleveren van interessante projecten waar deelnemers van de Dag van de Natuur aan kunnen participeren.
Zoals u daarstraks ook kon vernemen is ook de Vlaamse Overheid via verschillende wegen betrokken partij. Concreet in dit geval gebeurt de realisatie van het project door het ruilverkavelingscomité Woesten in samenwerking met het Agentschap voor Natuur & Bos (ANB), dat elke dag streeft naar meer en betere bossen, natuur en groen.
Naast de overheid zijn ook de talloze vrijwilligers die het 'echte' werk leveren.
Voor de Gezinsbond staat de Dag van de Natuur symbool voor een duurzame samenleving, waarbij de ene generatie de aarde in een goede staat wenst door te geven aan de volgende. Zeer prille gezinnen worden daarom van bij de start uitgenodigd om deel te nemen aan de aanplant van een geboortebos. Baby's krijgen een heuse geboorteboom, jonge kinderen die helpen planten krijgen een 'boomdiploma'. Zo dragen jonge gezinnen met een symboolactie bij tot een duurzamere samenleving.

Het planten van geboortebomen is een oud gebruik uit vele culturen. In sommige gevallen staat zelfs beschreven dat de moederkoek mee in het plantgat werd gestopt. Het gebruik moest een goede start voor zowel kind als boom betekenen. De geboorteprojecten betekenen ook ieder jaar een ontmoeting tussen vele jonge gezinnen onderling. De vele afdelingsbesturen die hieraan meewerken zorgen voor een kop warme soep, koffie, warme wijn of een lekker aperitief... . Vaak is er voor de kinderen ook wat animatie voorzien. Kortom, de Gezinsbond maakt er een 'gezinsvriendelijk' gebeuren van.

Zeer onmisbaar in gans het verhaal zijn de West-Vlaamse natuurverenigingen. De grootse groep zijn de lokale afdelingen van Natuurpunt, die zo'n 16.000 ha natuur beheren in Vlaanderen. Het dagdagelijks beheer van al die natuurgebieden is grotendeels vrijwilligerswerk. Hierbij zijn vele duizenden vrijwilligers, jaar in jaar uit, op één of andere manier betrokken Tijdens de 'Dag van de Natuur' wordt dit vrijwilligerswerk, dat meestal weinig tot geen weerklank krijgt, in de kijker gezet. Want zonder vrijwilligers, geen prachtige natuur(reservaten).
Tot daar de puzzelstukken. De Provincie probeert die allemaal bij elkaar te brengen en te houden. Dit alles omvat het bijeenbrengen van de stuurgroep met alle partners, het bijeenbrengen van de activiteitenagenda en de gezamenlijke promotionele ondersteuning. Er wordt ook samengewerkt met aankondigingen van lokale activiteiten in het respectievelijke streeknieuws. De Provincie bezorgt iedere deelnemer een educatief aandenken aan zijn inspanning voor de natuur. Dit jaar bestaat dit aandenken uit mooie vlinderzoekkaarten en boombladwijzers, deze laatste werden gesponsord door het Agentschap voor Natuur en Bos.
De Dag van de Natuur staat niet alleen voor noeste arbeid. De kennisoverdracht van 'natuurfreak' op 'natuurliefhebber' is eveneens een belangrijk ingrediënt van de Dag van de Natuur. Mensen komen niet alleen om actief kennis te maken met diverse beheeractiviteiten, maar grijpen deze gelegenheid net zo goed aan om iets bij te leren over de natuur of om mooie stukjes natuur in de eigen omgeving, waar men misschien niet eens het bestaan van vermoedde, te ontdekken. Naast deze honger naar kennis en het besef dat de natuur, ons vandaag meer dan ooit nodig heeft, is het vaak ook nog eens de gezelligheid die mensen lokt naar de vele activiteiten van de Dag van de Natuur. Samen werken in de natuur is immers puur genieten, en dat genieten is uiteraard minstens zo belangrijk als werken.
Kortom, mag de eenendertigste editie van de Dag van de Natuur een opkikker zijn voor de West-Vlaamse natuur dankzij de (buiten)natuurlijke inspanningen van al die vrijwilligers die er voor zorgen dat we straks, te voet of met de fiets, terug volop kunnen genieten van de West- Vlaamse natuur."
Guido Decorte Gedeputeerde voor leefmilieu, natuur & landschappen
Burgemeester Willy Mostaert was een aandachtige toeschouwer. Hij neemt per 31/12/2009 afscheid als burgemeester van Vleteren.